Novopazarska Banja, kao što se i iz samog imena može zaključiti, nalazi se u blizini grada Novog Pazara u Jugozapadnoj Srbiji. Pripada velikom Raškom okrugu, koji je bogat brojnim kulutrno-istorijskim spomenicima – poznatim manastirima. Ušuškana je u Novopazarskoj kotlini, među severozapadnim padinama moćne planine Rogozne. Od glavnog grada naše zemlje udaljena je dalekih 280 kilometara, ali je zato od Novog Pazara svega 3 kilometra. Zahvaljujući Novom Pazaru ona uspostavlja odličnu vezu sa ostalim gradovima, poput Kosovske Mitrovice, koja je udaljena oko 90-ak kilometara, Raške (21 kilometar) i Kraljeva (102 kilometra). Položaj u blizini magistralnog puta Beograd-Novi Pazar-Jadransko more veoma pogoduje njenom razvoju turizma. Zbog velike posećenosti, autobuske linije svakodnevno saobraćaju od Novog Pazara ka Banji i obrnuto. Njen položaj i njena nadmorska visina određuju i njenu mikroklimu. S obzirom da se nalazi na čak 504 metara nadmorske visine, što je direktno svrstava među najviše banje naše zemlje, i njena klima ima planinske odlike. Ove faktore dodatno upotpunjuje planina Rogozna u čijem podnožju se banja nalazi. Klima Novopazarske Banje izuzetno je prijatna – veoma je mali broj padavina, sunčanih dana je dosta, a naleta jakih vetrova skoro i da nema. Zbog svih tih prijatnih faktora kojima se odlikuje njena klima, mnogi je svrstavaju i u klimatsko lečilište. Njena istorija seže još u davno antičko doba, ali je kroz sve vekove imala kako svoje uspehe u razvoju tako i stagnacije. Naime, u srednjem veku, Novopazarska banja, bogata manastirima i antičkim kupatilima bila je čuveno lečilište Raške, da bi prvom najezdom Turaka njena popularnost oslabila. Ali koji vek kasnije, i Turci su počeli da uviđaju blagodeti ovih prostora i da ih iskorišćavaju… oni izgrađuju objekte za ugostiteljstvo posetilaca kao i dva Turska kupatila. Ovaj korak obnavlja popularnost Novopazarske Banje, ali samo na kratko, jer kasnih osamdesetih godina sedamanestog veka razaran je Novi Pazar, a manastir Đurđevi Stupovi biva srušen. Njen turizam ponovo oživljava krajem osamnaestog veka kada se izgrađuje novo kupatilo. Značajne prekretnice desile su se i nakon Drugog svetskog rata, a to je podizanje savremenog stacionara kao i izgradnja Zavoda za lečenje i rehabilitaciju obolelih od mišićnih i neuromišićnih bolesti.
Mineralni izori u Novopazarskoj Banji
Ova banja specifična je po svojim lekovitim izvorima, jer svi potiču iz jedne termalne izdani. I pored toga što svi njeni izvori potiču iz jedne izdani, sastav njihovih voda se razlikuje. To se dešava jer se ove vode kreću u različitim pravicma i u svom toku se mešaju sa drugim podzemnim vodama, idu preko različitog stenja, te i na izvorištima bivaju i drugačije temerature i drugačijeg mineralnog sastava. Ukupan broj izvora u ovoj banji iznosi četrnaest a njihove temperature se kreću od petnaest do pedeset stepeni Celzijusa, što ih svrstava u hipertermalne vode. Brzina isticanja vode – izdašnost izvora, iznosi i do pet litara u sekundi što je odlično za iskorišćavanje izvora u razne svrhe. Što se tiče sastava vode Novopazarske banje ona se može pohvaliti bogatstvom natrijuma, kalijuma, magnezijuma, kalcijuma, gvožđa… Zbog ovog sastava, ali i temperature, ove vode pogoduju za lečenje i terapiju mnogih bolesti, poput: kožnih oboljenja, traumatskih stanja, problema sa kičmom, ženskih ginekoloških oboljenja, nekih oblika reumatizma…
Bolesti koje se tretiraju i leče u Novopazarskoj Banji
Novopazarska banja, smatra se glavnim centrom za lečenje distrofičara u našoj zemlji. Terapije se sprovode u Specijalnoj bolnici za lečenje mišićnih i neuromišićnih bolesti „Novopazrska Banja“, koja je 90-ih godina prošlog veka zaslužila zvanični status specijalne bolnice. U njoj se nalaze najmodernije aparature koje se koriste u primeni više različitih terapija, a lekari i terapeuti koji tu rade jedni su od najstručnijih u našoj zemlji. Zbog svih ovih karakteristika Specijalna bolnica za lečenje mišićnih i neuromišićnih bolesti „Novopazarska Banja“ svrstava se među vodeće rehabilitacione centre u Srbiji. Smeštaj broji 180 ležajeva, a sobe su udobne i lepo uređene. Bolesti koje se najviše tretiraju i leče u ovoj banji su:
- Neuromišićne bolesti
- Stanja posle moždanog udara
- Kožne bolesti
- Razni oblici reumatizma (hronični degenerativni, vanzglobni, zapaljivi)
- Problemi sa kičmom (išijas)
- Sportske povrede
- Ženske ginekološke bolesti (sterilitet, upale)
- Stanja nakon preloma kostiju i nakon hirurških intervencija
- Neurološka oboljenja ( neuralgije, oboljenja centralnog ili perifernog nervnog sistema)
Iako je širok spektar bolesti koje se mogu tretirati u Novopazarskoj banji, i činjenica je da boravak u ovakvom lečilištu može prijati i zdravim osobama, postoje i zdravstvena stanja koja su kontraindikovana… neka od njih su: trudnoća, infektivna oboljenja, maligne neoplazme, venerične bolesti, parazitarna oboljenja, akutna oboljenja, tuberkuloza, akutni tromboflebitis, angina pektoris… Zato bi pre svakog odlaska u bilo koju banju, trebalo da Vas pregleda i posavetuje stručan lekar koju je upoznat sa Vašom istorijom bolesti.
Kulturno-istorijsku spomenici u okolini Novopazarske Banje
Sama Novopazarska Banja sva je obrasla u zelenilo. U okviru nje se nalazi i prostrani uređeni banjski bark u kojem se uzgajaju: ukrasno drveće, razno cveće prelepih boja, borovi, lipe…preko hiljadu sadnica nalazi se u ovom parku, koji se prostire na površini od oko četiri hektara. Planine Golija i Rogozna predstavljaju fenomenalnu izletničku atrakciju, te stoga boravak u ovoj banji pruža mnogo više od fizikalnih i lekovitih terapija. Pored izleta u prirodu, ovaj kraj nudi mnogobrojne mogućnosti za izlete i obilaske raznih kulutrno-istorijskih spomenika. Najposećeniji i najznačajniji su:
Manastir „Đurđevi Stupovi“ – Ovaj manastir posvećen je Svetom Đorđu, i jedan je od najstarijih srpskih manastira. Podigao ga je veliki Stefan Nemanja daleke 1171. godine. Nalazi se na neobičnom mestu – na vrhu jednog uzivšenja u Starom Rasu. Arhitektura je veoma interesantna jer postoje dve kule (dva stupa), po kojima je manastir i dobio ime – Đurđevi Stupovi. Ovaj manastir ima značajnu ulogu u formiranju arhitektonskog stila poznatog pod imenom – Raška škola. Ovaj spomenik toliko značajan za kulturu i istoriju naše zemlje, pod zaštitom je UNESKO-a, i ubraja se u svetsku kulturnu baštinu.
Manastir „Sopoćani“ – zadužbina je kralja Stefana Uroša I. Nalazi se u blizini izvora reke Raške, nedaleko od Novog Pazara (oko 20 kilometara zapadno). Nema preciznih podataka kada je manastir tačno izgrađen, ali se zna da je to bilo oko 1 260. godine. I on se nalazi pod zaštitom UNESKO-a, a svetsku slavu su mu donele njegove prekrasne freske koje predstavljaju pravo remek-delo umetnosti. Manastir Sopoćani je u jednom periodu svoje duge istorije bio ženski manastir. Danas je opet opštežiteljni i u njemu boravi preko trideset monaha i iskušenika.
Petrova crvka – ili Crkva Svetih Apostola Petra i Pavla, kako je njeno puno ime, jedna je od najstarijih crkvenih spomenika naše zemlje. Nalazi se u Rasu, na svega dva kilometara od centra Novog Pazara. Izvori govore da potiče iz osmog veka, ali je vrlo moguće da ima i dužu istoriju. Po načinu gradnje naliči najviše crkvama iz Italije, Jermenije, Gruzije koje potiču iz sedmog, osmog ili devetog veka. Međutim, nakon mnogih obnavljanja, dograđivanja i prepravki ona dobija unikantan izgled, te se nalazi na UNESKO-ovoj listi zaštićene svetske baštine. Ima veliku nacionalno-istorijsku vrednost, jer se vezuje za najznačajnije periode iz vladavine dinastije Nemanjića.
Stari grad Ras – za ovaj srednjovekovni grad prepostavlja se da potiče iz vremena vladavine Jovana II Komnina. Nalazi se nedaleko od Novog Pazara (oko desetak kilometara zapadno) na brdu Gradina. Među najvećim atrakcijama su tri arheološka lokaliteta: pećina sa manastirom Svetog Arhanđela, utvrđenje na Gradini i naselje Pazarište. Trvđava Ras jedan je od najzančajnih spomenika za istoriju Srbije. Ovi brojni spomenici koji imaju dugu istoriju čine da ovaj grad bude jedan od značajnih turističkih centara naše zemlje. Zahvaljujući manastiru Sopoćani koji se nalazi u njegovoj blizini, Stari Ras je uvršten na UNESCO-ovu listu svetske kulturne baštine ( Stari Ras sa Sopoćanima).
Stari grad Jelač – pominje se prvi put davne1282. godine. U pitanju je župski grad, nalik utvrđenju čiji je pristup veoma težak. Danas, od njega su ostale samo ruševine, među kojima se naziru osnove kula i kapija… Nalazi se južno od Novog Pazara na udaljenosti od oko dvanaest kilometara.
Novopazarska Banja jedna je od retkih banja koje su mogu pohvaliti ovakvim bogatstvima kulturne baštine u blizini. Stoga je boravak u njoj između ostalog i pravi kulturni doživljaj. Smeštaj se, pored Specijalne bolnice nudi i u hotelima „Sopoćani“, „Vrbak“ i „Raj“. Za ljubitelje sportskih aktivnosti ona nudi i brojne terene za razne sportove, ali i prirodne izazove velikih planina Goilije i Rogozne. One će svakako privući pažnju planinara i ostalih zaljubljenika u prirodne lepote. Boravkom u Novopazarskoj Banji sebi možete organizovati odmor iz snova – opuštajući ili aktivno-opuštajući. Na Vama je da izaberete kakav tip odmora Vam najviše prija jer ova banja nudi sve, od lekovitih izvora i terapija, preko sportsko-planinskih aktivnosti, do obilazaka kulutrno istorijskih spomenika.
