Centar Rasinskog okruga, grad Kruševac, specifičan je po mnogim svojim karakteristikama. U pitanju je grad koji je smešten na odviše brdovitom terenu, bogatom šumama, prirodom uopšte…u njegovoj okolini nalazi se i mnoštvo termomineralnih lekovitih izvora. Pre nego što napišemo nešto više o geografskim odlikama Kruševca, moramo napomenuti ono što najviše izdvaja ovaj grad od svih drugih gradova u našoj zemlji i čini ga jedinstvenim; reč je o tome da je Kruševac jedini balkanski grad koji je osvojio„Medalju mira“, i koji je je dobio priznanje „Vesnik mira“ zbog svoje odlične saradnje sa mnogim gradovima susednih zemalja, poput: Krfa (Grčka), Žaleca (Slovenija), Pistoja (Italija), Volgograda (Rusija) Rmniku Vlčea (Rumunija), Trogira (Hrvatska), Stare Zagore (Bugarska), Bijeljine (Republika Srpska), Sent Andreje (Mađarska) i Kirijata Gata (Izrael). Ovaj miroljubivi, prijateljski nastrojeni grad veoma je i ekonomski razvijen pa kao takav predstavlja glavni centar okruga kojem pripada (Rasinskog), u kojem se još nalaze i sledeće opštine: Ćićevac, Varvarin, Aleksandrovac i Brus. Osim što je ekonomski najrazvijeniji centar Rasinskog okruga, grad Kruševac je i značajan obrazovani, sportski, informativni i zdravstveni centar.
Kruševac je lepo ušuškan u Kruševačkoj kotlini, okružen mnogim prirodnim lepotama; isotimena kotlina u kojoj se nalazi obuhvata dolinu Zapadne Morave i proteže se između Ibarske doline i Kraljevačke kotline (zapadno), Temnića i Levča (severno), Kopaonika, Jastrebca i Župe (južno). Grad Kruševac zajedno sa njegovom istoimenom opštinom zauzima prostor od 854 km2, i nalazi se u centralnoj Srbiji, u najjužnijem delu panonskog oboda. Na ovako velikom prostoru opštine Kruševac nalazi se i pripada joj oko stotinak naseljenih mesta. Prelepa priroda u okolini grada Kruševca ispunjena šumama, kotlinama rečnim dolinama i rekama, kao i zanosnim planinama predstavlja glavnu odliku ovog razvijenog grada. Interesantno je to da je 35% površine samog grada, takođe pod šumom, a njemu u blizini prelepa planina Jastrebac važi za najšumovitiju planinu u na celom Balkanu. Kada je reč o lekovitim prirodnim potencijalima ovog područja, ovde se nalazi nekoliko poznatih izvora lekovitih voda: Žabare, Ribarska Banja, Čitluk, Bela voda i Lomnica.
S obzirom na ovaj odličan geografski položaj grada Kruševaca, bogat mnogim prirodnim lepotama, jasno je da prostor na kojem se on nalazi nije mogao ostati dugo nenaseljen. Dakle, još u praistoriji ljudi su otkrili blagodeti ovog prostora i naselili ga. Zahvaljujući arheolozima imamo ovde pronađene tragove života iz neolita. U skorijoj istoriji pak, jedan čovek, od velikog značaja za istoriju našeg naroda, imao je udela u osnivanju grada Kruševca. U pitanju je period u XIV veku, a čovek o kojem je reč je ni manje ni više nego slavni knez Lazar. Naime, sam grad Kruševac izgrađen je davne 1371.godine, a ratne okolnosti su u tome odigrale značajnu ulogu i načinile da u svojoj kratkoj istoriji on postane i prestonica države; kako je zemlja u tom periodu bila veoma ugrožena od strane turaka, knez Lazar je hteo nešto da preduzme i osmislio je da je najbolje da svoj dvor podigne negde što dalje od mogućih upada turske vojske, negde na severu… baš u gradu Kruševcu. Zahvaljući knezu Lazaru jedno naseljeno mesto se vrlo brzo pretvorilo u ozbiljan i izgrađen grad u čijoj izgradnji su učestvovali najbolji graditelji toga vremena. Tako se grad Kruševac pod ovim imenom prvi put u istoriji pominje baš u povelji Kneza Lazara, 1387.godine.
U ovom prelepom, istorijski značajnom gradu i u njegovoj okolini nalaze se brojni kulturno-istorijski spomenici, kao i prelepa priroda u čijem obilasku takođe možete uživati. Jedan od najinteresantnijih spomenika je svakako „Donžon“, odnosno glavna gradska kula čiji ostaci i dan danas privlače pažnju brojnih posetilaca. Naime, ona je nekada davno bila visoka i preko 20 metara, ali njeni današnji ostaci ne premašuju visinu od 18 metara. Građena je od prekrasnog lomljenog kamena sa tesancima od peščara i kamenom oblutkom; pretpostavlja se na osnovu ostataka konstrukcije da je nekada imala četiri sprata. „Donžon“ je graevinski objekat čija je svrha bila veoma važna – odbrambena. Naime, smatralo se da je ona trebala da zada neprijatelju poslednji problem, ukoliko je već ušao unutar grada prevazišavši zidine; ostalo bi mu još da se suoči sa ovom čvrstom kulom.
Kakav bi to razvijeni kulturni centar bio grad Kruševac ukoliko ne bi imao bar jedan spomenik podignut u slavu i sećanje na osnivača ovog grada, velikog kneza Lazara? Istočni kraj arheološkog lokaliteta koji takođe nosi simbolično ime „Lazarev grad“ bogat je jednim spomenikom – figurom kneza Lazara. Ovaj spomenik delo je vajara iz Beograda, Nebojše Mitrića, koji je uspeo verno da predstavi lik kneza Lazara zahvaljujući postojećoj ktitorskoj fresci u manastiru Ravanica. Dodatnu inspiraciju za ovo delo, vajar je pronašao u dobro poznatom položaju srpskih srednjovekovnih vladara – sedeći položaj, sa nezaobilaznim mačem na krilu. Ovaj svečani spomenik koji na tako veran ali i simboličan način predstavlja kneza Lazara i sve što zbog čega je on značajan za našu zemlju, sigurno Vas neće ostaviti ravnodušnim, čak i ukoliko niste veliki ljubitelj kulturno istorijskih spomenika. Za one koji nisu veliki ljubitelji ovakvih turističkih obilazaka znamenitosti u okolini Kruševca uvek postoji mogućnost za razne sportske aktivnosti u prirodi, u „outdoor“ sportovima, ali i u pukom uživanju i razgledanju tih neverovatnih prirodnih lepota. Oni koji, pak vole kulturne znamenitosti radovaće podatak da ih u Kruševcu i okolini ima još mnogo, a dva veoma značajna su Crkva Lazarica i Crkva Svetog Đorđa. Crkva Lazarica često se naziva i „biserom arhitekture moravske škole“ dok je primetan uticaj moravske škole i u izgradnji dosta mlađe Crkve Svetog Đorđa. Dobrodošli u ovaj sjajni grad prelepe arhitekture, brojnih istorijski značajnih spomenika, prekrasne prirode i lekovitih izvora… dobrodošli u Kruševac!
