Položaj, istorija i osnovne karakteristike
Odavno se zna za mnoga prirodna bogatstva koja se nalaze na području Istočne Srbije. Planine, kanjoni, pećine, jame, jezera, i lekovite banje. Istočna Srbija je jedan od najbogatijih krajeva naše zmlje, i kao takav poseduje i nekoliko lekovitih banja. Jedna od najpoznatijih banja ovih krajeva je i Gamzigradska Banja, koju meštani ovih krajeva, od milošte, nazivaju skraćeno – Gambanja. Ušuškana je u meandarskoj dolini donjeg toka Crnog Timoka, pokraj same njegove obale. Od većeg grada Istočne Srbije, Zaječara, udaljena je svega 11 kilometara, a magistralni put koji povezuje Zaječar i Paraćin u njenoj je neposrednoj blizini. Ovo znači da je Gamzigradska Banja izuzetno dobro saobraćajno povezana sa mnogim pravcima i gradovima naše zemlje. Od prestonice Srbije, Beograda udaljena je nekih 230 klometara u pravcu jugoistok. Smeštena je na nadmorskoj visini od 160 metara, a klima pod čijim je uticajem je kontinetalna. Sama mikro-klima Gamzigradske Banje je nekakva mešavina kontinentalne i podplaninske klime, što znači da su zime hladne, leta topla, a noći sveže. U okolini ove Banje nalazi se mnogo prirodnih atrakcija interesantnih za obilaske i izlete, ali i mnogo kulturnih spomenika koji će Vas takođe namamiti da pođete u šetnju. U samoj Gamzigradskoj Banji se nalazi i jedna od najstarijih hidrocentrala u Srbiji. Kao i u svakoj Banji, i u Gamzigradskoj Banji se nalaze specijalni lekoviti termomineralni izvori voda; ona poseduje svoju bolnicu specijalizovanu za lečenje određenih bolesti; Gamzigradska Banja pruža dobrodošlicu svima onima koji žele da je posete, bez obzira da li im je potreban lekoviti tretman ili jednostavno žele da se upoznaju sa čarima Istočne Srbije.
Iskorišćavanje lekovitih potencijala na području Gamzigradske Banje, ima izuzetno dugu tradiciju. Iako to nije isprva bilo u formi Banje, i specijalizovanih bolnica, prva kupatila koja su se izgradila zarad lekovitih kupki na ovom području izgradila su se davne 1920.godine. Još malo, pa će lečenje na ovom području imati istoriju dugu jedan ceo vek. Takođe je poznato da je rimski car Gaj Galerije Valerije Maksimilijan, još u 3.veku naše ere, baš na području Gamzigradske Banje izgradio svoju veličanstvenu palatu. Istoričari koji opisuju ovog cara, neretko spominju da je u pitanju bio čovek koji je bolovao od reume. Što se tiče prvih pisanih podataka koji govore o Gamzigradskoj Banji, oni datiraju iz davne 1835.godine. Tada je, kao što je slučaj i kod većine banja u našoj zemlji, lekovite banjske potencijale porkaj sela Gamzigrad, otrkio čuveni baron Herder. Prva terapijska kupanja, pre pomenutih izgrađenih kada 1920. godine, vezana su za još jedno slavno ime – Josifa Pančića i davnu 1890. godinu.
Lečenje (specijalna bolnica, bolesti koje se tretiraju, terapije koje se primenjuju i lekoviti izvori)
Prva Specijalna bolnica za rehabilitaciju „Gamzigrad“ izgrađena je i počela je sa radom 1978.godine. Dakle, njeno iskustvo dugo je punih 35 godina. Ova bolnica izgrađena je pokraj termo-mineralnih izvora, čija temepratura iznosi i do izuzetno toplih 43°C, a koji pripadaju zemnoalkalnim – hipertermama, odnosno akrotermama. Dubina sa koje ovi topli izvori izviru iznosi čak 300 metara.
Specijalna bolnica „Gamzigrad“ specijalizovana je za lečenje i tretiranje više različitih bolesti. Neke od njih su:
- Zglobni i vanzglobni oblici reumatizma;
- Degenerativna oboljenja zglobova;
- Ortopedske bolesti i posttraumatska stanja (stanja nakon povrede, preloma, trauma, hirurških intervencija…);
- Oboljenja perifernih krvnih sudova ( funkcionalni i ogranski poremećaji arterijskih krvnih sudova, bolesti limfnog sistema, i poremećaji perifernih venskih krvnih sudova);
- Bolesti vezivnog tkiva;
- Neurološka oboljenja;
- Ginekološke bolesti;
- Anomalije kod dece u razvoju;
- Vibraciona bolest;
U okviru Specijalne bolnice „Gamzigrad“ nalazi se nekoliko različitih specijalizovanih odeljenja:
- Bolničko odeljenje za lečenje i rehabilitaciju pokretnih bolesnika;
- Bolničko odeljenje za lečenje i rehabilitaciju nepokretnih i ograničeno pokretnih bolesnika;
- Odeljenje za specijalističko-konsultativne preglede i dijagnostiku (kabinet za vaskularnu dijagnostiku, kabinet za elektromioneurološku dijagnostiku, biohemijska labartorija, kabinet za kardiološku dijagnostiku, specijalistička ambulanta);
- Odeljenje za terapijski i rehabilitacioni tretman;
Koje se sve to terapije sprovode u ovoj bolnici i na koji način se primenjuje u terapijama termomineralna lekovita voda? U Specijalnoj bolnici „Gamzigrad“ nalaze se dva zatvorena bazena sa ovim lekovitim vodama. Jedan bazen je većih dimenzija i namenjen je za kupanje odraslih, drugi bazen je manji i namenjen je deci. Pored ovih bazena, postoji još nekoliko načina na koji se vrši terapija ovim lekovitim toplim vodama, a to je pomoću:
- Četvoroćelijskih kupki;
- Haufeovih kupki;
- Naizmeničnih kupki;
- Mineralnih i galvanskih kada;
Ova vode imaju i specijalnu ulogu i u terapijama podvodnih masaža ali i kod ginekoloških problema kada se one koriste za ginekološko orošavanje.
Od ostalih terapija koje se sprovode u Specijalnoj bolnici „Gamzigrad“ tu su i:
- Terapije za tretiranje bolesti krvnih sudova, pomoću aparata „Vacusac“ i „Vasculator“;
- Eletkroterapija najmodernijm aparatima (mikrotalasna i kratkotalasna diatermija; ultrazvuk; dijadinamične, visokofrekventne, interferentne, eksponencijalne struje…);
- Terapije hiperbaričnom oksigenacijom (hiperbarična komora);
- Fizikalne „kinezi“ terapije;
- Fototerapije (infraruž i ultravioletne lampe);
- Termo-terapije (parafin);
Specijalna bolnica „Gamzigrad“ pored toga što je opremljena savremenim vodećim medicinskim aparatima koji su specijalizovani za terapiju određenih bolesti, pored toga što ima dugo iskustvo u tretmanima istih, ima i razne druge pogodnosti koje će učiniti da Vam boravak u njoj iako je zarad lečenja, bude izuzetno prijatan. Sam ambijent bolnice, nije onaj klasični ambijent koji ne budi baš prijatna osećanja; naprotiv, prostorija u kojoj se nalaze bazeni sa termomineralnom vodom, u Gamzigradskoj banji, veoma je specifična – zidovi su ukrašeni neverovatnim mozaicima koje je uradio akademik profesor Srbinović, i oni nikoga nisu ostavili ravnodušnim. Pored umetničke note koja krasi ovo ustanovu, važno je napomenuti da je sama njena pozicija prelepa, da je okružena šumom i zelenilom, a nešto dalje od nje nalaze se tek neverovatna prirodna prostranstva. Kupanje u bazenima sa termomineralnom vodom moguće je iako niste pacijent ove bolnice, kupovinom dnevne karte; međutim, neophodno je pratiti sva uputstva o vremenskom zadržavanu u ovoj toploj vodi koja Vam upute zaposleni.
Osnovni podaci o Specijalnoj bolnici za rehabilitaciju „Gamzigrad“:
Adresa: 19 228, Gamzigradska Banja
Telefon: +381 (0)19 450 – 444
Web sajt: www.gamzigradskabanja.org
Lekovitih izvora termomineralnih voda u Gamzigradskoj Banji ima ukupno 5. Kao što smo već rekli oni pribadaju hipertermama, zato što se njihove temperature kreću od 37°C do 43°C. Izdašnost nekih ide čak i do 5,5 litara u sekundi; tri izvora se nalaze u priobalju, a dva u samom koritu Crnog Timoka. Primećena je povišena radioaktivnost koja potiče od radijuma i radona; a što se gasnog sastava tiče najviše ima azota.
Okolina Gamzigradske Banje (izleti i druge moguće zabavne aktivnosti)
Osim lekovitih tretmana, još nešto drugo Vas može navesti da posetite Gamzigradsku Banju i da uživate u njenim turističkim atrakcijama, da uživate u istraživanju njene okoline. Cele ovo područje Istočne Srbije izuzetno je prirodno bogato i zanimljivo. Na svega 3-4 kilometara od Gamzigradske Banje nalazi se zakonom zaštićeno arheološko nalazište rimskog carskog grada Feliks Romulijana. Ovo nalazište od izuzetnog je istorijskog značaja i kao takvo nalazi se na UNESKO-ovoj listi objekata svetske baštine. U pitanju je jedan od samo četiri rimska grada na području naše zemlje; grad koji je sagrađen po ideji pomenutog cara Gaja Galerija Valerija Maksimilijana, čoveka koji je bolovao od reume, a koji je bio Dioklecijanov suvladar. Na ovom lokalitetu iz 3.veka naše ere, na prostoru od 6 hektara, nalaze se ostaci carske palate, rano vizantijsko naselje, crkveno dobro, ostaci dvadeset kula, razni podni mozaici, skulpture, artefakti od granita roze boje i zelenog porfira sa Peleponeza, prelepo ukrašeni stubovi…. U jugoistočnom delu palate nalazi se veliki kameni blok na kome je ukelsan natpis „Feliks Romulijana“.
Ukoliko ste ljubitelj kulturnih spomenika onda nikako ne smete propustiti da obiđete ovaj lokalitet prilikom Vašeg boravka u Gamzigradskoj Banji. Takođe za posetioce ove banje redovno se organizuju razni izleti i posete drugim značajnim mestima u blizini kao što su: moćna, misitična planina Rtanj; manastir Suvobor; Grliški manastir; obilazak čuvene Zlotske, odnosno Lazareve pećine; šetnja gradom Zaječarom i obilazak njegovog Narodnog muzeja u kojem se između ostalog čuva i vajarski portret cara Galerija koji je pronađen na lokalitetu Feliks Romulijana…
Pored mogućnosti za obilaske i izlete, kao turistčko mesto, Gamzigradska Banja je idealna i za terenske pripreme sportista. Ona nudi sve neophodne uslove za to: prirodu, planine, terene za male sportove, fudbalske i teniske terene, zatvorene bazene, teretane… Postoji mogućnost profesionalne pripreme sportista uz stručni nadzor specijalizovanih lekara sportske medicine; takođe u Specijalnoj bolnici Gamzigrad rade se i testovi otperećenja srca koji su neophodni za svakog profesionalnog sportistu. Ono što je specijalno izdvaja , nisu ni teretane, tereni, ni lekarski nadzor, već upravo priroda i njen položaj koji će zbog čistog vazduha i klime neverovatno povoljno uticati na same sportiste, i njihove treninge.
Gamzigradska Banja je poznato i po čestim rekreativnim nastavama. Deca ovde, pored toga što uživaju u prekrasnoj prirodi, nauče mnogo toga novog kroz razne organizovane izlete i obilaske okoline; i to nije sve u okviru Specijalne bolnice „Gamzigrad“ deci se obavlja specijalan zdravstveni pregled od strane stručnih fizijatara kako bi se ukazalo na eventualne probleme se držanjem tela ili ravnim tabanima što je čest slučaj kod dece u razvoju. Tako je rekreativna nastava u Gamzigradskoj Banji na više načina korisna i interesantna.
Što se smeštaja u Gamzigradskoj Banji tiče, pored Specijalne bolnice, možete ga pronaći i u čuvenom hotelu Kastrom, ali i po privatnim kućama koje veoma često izdaju udobne sobe.
