Dvorovi Beograda
Kraljevski dvorovi Beograda, nekadašnji domovi srpskih vladara, predstavljaju ponos našeg glavnog grada i važan su deo kulturnog nasledja.
Beogradski dvorovi se nalaze u sklopu dva kompleksa, na Terazijama i Dedinju.
Kompleksu dvorova na Terazijama pripadaju stari i novi dvor, dok se na Dedinju nalaze Kraljevski i Beli dvor.
Stari dvor
Stari dvor se nalazi u centru Beograda na raskršću ulica Kralja Milana i Dragoslava Jovanovića.
U njemu se sada nalazi skupština grada Beograda, i to je jedno od najreprezentativnijih zdanja akademske arhitekture 19. veka, pri čemu se ističe fasada prema bašti koju karakterišu karijatide na prvom spratu, ispod kojih se nalaze dorski stubovi.
Izgradjen je po planu Aleksandra Bugarskog, sa antičkim, renesansnim i baroknim dekorativnim elementima.
Dvor je podigao kralj Milan Obrenović u periodu od 1881. do 1884., rezidencija kralja Petra Prvog Karadjordjevića je bio u periodu 1903. – 1921., a od 1921. do 1922. je služio kao rezidencija kralja Aleksandra Karadjordjevića.
Dvor je pretrpeo velika oštećenja u prvom i drugom svetskom ratu, pa je nakon niza rekonstrukcija dosta promenio svoj prvobitni izgled.
Nakon Drugog svetskog rata dvor je preuredjen i služio je kao Prezidijum Narodne skupštine, zatim je u njemu bila vlada FNRJ, pa Savezno izvršno veće i od 1961 Skupština grada Beograda.
Centralni hol, Žuti salon, Crveni salon, Balska dvoarna i Svečana sala predstavljaju unutrašnjost dvora i u njima se nalaze umetnička dela naših poznatih slikara Djure Jakšića, Petra Lubarde, Save Šumanovića i drugih, kao i skulpture u drvetu Riste Stijovića.
Novi Dvor
Novi dvor se nalazi u centru Beograda, na Andrićevom vencu i sada je sedište Predsednika Republike Srbije. Sagradjen je po planu arhitekte Stojana Titelbaha u akademskom stilu, sa renesansnim i baroknim elementima.
Dvor je izgradjen u periodu 1911. – 1922. kao rezidencija kralja Aleksandra Prvog Karadjordjevića, na mestu gde se nalazio dvor kralja Mihaila Obrenovića. Od 1934. je pretvoren u muzej kneza Pavla, a na inicijativu kralja Aleksandra.
Nakon 1953. dvor su koristili Izvršno veće Srbije, zatim Skupština Srbije, Predsedništvo Srbije i do danas Predsednik Republike Srbije.
Elementi arhitekture ovog monumentalnog zdanja su karakteristični za arhitekturu Srbije izmedju dva svetska rata.
Uredjenje prostora i nameštaj su po ugledu na dvorove Luja XIV, Luja XV i Luja XVI.
Kraljevski Dvor
Kraljevski dvor se, zajedno sa Belim dvorom, nalazi na Dedinju, na imanju površine 135 hektara. U vlasništvu je republike Srbije i ustupljen je prestolonasledniku Aleksandru II na korišćenje.
Sagradjen je po planu arhitekte Živojina Nikolića i akademika Nikolaja Krasova u periodu 1924. – 1929. Izgradjen je ličnim sredstvima kralja Aleksandra I, u srpsko-vizantijskom stilu sa fasadom obloženom belim bračkim mermerom.
Oko dvora se nalaze Kraljevska kapela Svetog Apostola Andreja Prvozvanog, paviljon, park sa terasama, bazeni i koncertni prostor.
Unutrašnjost dvora je raskošna i ima veliku umetničku vrednost.
U Svečanom holu se nalaze kopije fresaka iz Dečana i Sopoćana. U Zlatnom salonu je kasetirana drvena tavanica obložena listićima zlata, i on je izgradjen u renesansnom stilu, kao i kraljev kabinet, biblioteka sa 35.000 knjiga, svečani hol i velika trpezarija. Ove prostorije krase razni dragoceni predmeti i slike iz kraljevske zbirke.
Na prvom spratu su privatne prostorije princa Aleksandra, a u suterenu se nalaze velelepne prostorije oslikane po uzoru na dvorac u Kremlju.
Beli Dvor
Beli dvor, uz kraljevski dvor, pripada kompleksu dvorova na Dedinju.
Sagradjen je po planu arhitekte Aleksandra Djordjevića, a gradnja je trajala 1934. – 1937. Renoviran je posle drugog svetskog rata i danas služi u rezidencijalne svrhe.
Kralj Aleksandar I je započeo gradnju dvora ličnim sredstvima i namenio ga je svojim sinovima, a kako nije doživeo završetak gradnje, dovršio ga je knez Pavle i opremio ga brojnim umetničkim delima.
U dvorištu se nalazi crkva posvećena svetom Andreji, krsnoj slavi Karadjordjevića.
Spoljašnjost belog dvora je u stilu klasicizma, dok je interijer uradjen po uzoru na Luja XV i Luja XVI. U prizemlju se nalaze Svečani hol, veći broj salona, biblioteka i svečana trpezarija. Iznad svečanog hola se nalazi galerija slika poznatih umetnika Paje Jovanovića, Fransoa Mije, Jan Brojgela i dr.
Ovaj dvor je imao značajnu ulogu u novijoj Srpskoj istoriji – u njemu se vodila aktivna unutrašnja i spoljašnja politika. U svečanom holu je i potpisan dokument zahvaljujući kome je kasnije potpisan vojno-tehnički sporazum u Kumanovu i time zvanično završena agresija NATO-a na SRJ, koja je počela 29. marta 1999. godine.