Banje u Bosni i Hercegovini imaju veoma dugu tradiciju. Neki lekoviti izvori sa ovog područja bili su poznati još starim Rimljanima i Grcima, a za lekovita svojstva vode znali su i Turci. Bosna i Hercegovina je zemlja bogata termomineralnim izvorima, od kojih je najtopliji izvor Ilidža u okolini Sarajeva sa temperaturom vode 58oC. Najviše izvora nalazi se u okolini Banja Luke. Takođe, u BiH postoje i brojna nalazišta lekovitog blata (peloida). Banjski turizam u svojoj ponudi ima 15-tak centara smeštenih uz termalne izvore, u prelepom prirodnom ambijentu sa povoljnom mikro klimom i dobrim uslovima za lečenje, odmor i rekreaciju. Prirodni lekoviti faktori se koriste kupanjem, pijenjem, inhaliranjem, uz pomoć obloga i na druge načine, kod prevencije, lečenja i rehabilitacije mnogih bolesti, a u balneološkim centrima sprovode se različite vrste terapija: hidroterapija, elektroterapija, kineziterapija, talasoterapija, akupunktura, razne masaže.
Najviše banja stacionirano je na području Republike Srpske. Udaljena 18 km od Novog Grada, 103 km od Banja Luke i 280 km od Sarajeva, nalazi se Banja Lješljani, smeštena u podnožju planine Kozare. Voda sa lekovitog izvora „Slatina“ ima temperaturu 35oC, sadrži natrijum, hloride, hidrokarbonate i sulfate, a prirodni lekoviti faktor je i peloid. Lekovita voda i peloid povoljno deluju kod Kožnih oboljenja. Na padinama Kozare nalazi se i Banja Mlječanica – Kozarska Dubica. Udaljena je 68 km od Banja Luke i 254 km od Sarajeva. U banji se nalazi Bolnica za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju „Mlječanica“, u okviru koje postoji hotel, naselje sa bungalovima i kongresni amfiteatar. Lekovita voda je mineralna i sumporovita, a takođe sadrži magnezijum, kalcijum, natrijum i ima temperaturu 14oC. Koristi se kupanjem, pijenjem i inhaliranjem i pomaže kod: Upalnog i degenerativnog reumatizma, Neuroloških oboljenja, Oboljenja kičmenog stuba, Osteoporoze, Ginekoloških oboljenja, Gastrointestinalnih bolesti, Bolesti perifernih krvnih sudova, Dijabetesa, Dermatoloških oboljenja, kao i kod posttraumatskih i postoperativnih stanja. Banja Laktaši nalazi se na 18 km od Banja Luke i na oko 200 km od Sarajeva. Jedna je od najstarijih banja u BiH, pošto su za lekovitost njene vode znali još stari Rimljani, a njen savremeni razvoj otpočeo je 1930. godine. U sklopu banje nalaze se hotel „San“ (sa zatvorenim bazenom, saunom, fitnes centrom, zdravstveno-terapeutskim sadržajima i 3 kongresne sale) i kompleks otvorenih bazena. Lekovita voda spada u grupu kalcijum-magnezijum-hidrokarbonatnih-ugljenokiselih-oligomineralnih homeotermi sa temperaturom od 30-40oC. Koristi se pijenjem i kupanjem u lečenju: Hroničnog gastritisa, Funkcionalnih bolesti želuca i creva, Bilijarne diskinezije, Bolesti bubrega i mokraćnih kanala, Oboljenja očiju, Bolesti neurovegetativnog sistema, Psihijatrijskih bolesti, Endokrinoloških bolesti, Srčanih oboljenja, Bolesti lokomotornog aparata i Profesionalnih bolesti. Banja Slatina nalazi se na 12 km od Banja Luke. U okviru banje postoji ukupno 5 smeštajnih objekata, od kojih je najznačajniji hotel „Slatina“, koji osim smeštajnih kapaciteta, ima kade za podvodnu masažu, 2 restorana i 3 konferencijske sale. Banja posetiocima stavlja na raspolaganje više otvorenih i zatvorenih bazena i kada, terene za mali fudbal, košarku, odbojku i druge sadržaje. Lečenje se odvija u sklopu Zavoda za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju „Dr Miroslav Zotović“. Kao lekoviti faktori koriste se voda i peloid. Termomineralna voda je kalcijum-magnezijum-hidrokarbonatna-sulfatna-ugljenokisela hiperterma temperature od 40-420C. U Banji Slatina leče se: Reumatske bolesti, Sterilitet, Neurološke bolesti, Kardiovaskularne bolesti i Posttraumatska stanja. Banja Kulaši smeštena je u podnožju planine Ljubić, u dolini reke Ukrine i zauzima površinu od 12 hektara. Od Banja Luke je udaljena 60 km, a od Sarajeva 186 km. U banji se nalazi istoimeni hotel u kome postoje brojni sadržaji: bazeni sa termomineralnom vodom, restoran, aperitiv bar, biblioteka, trim staze, sportski tereni itd. Lekovita voda je visoko alkalna i nisko mineralizovana sa temperaturom 27oC. U čitavom svetu postoji još svega 7 izvora ovakve vode. Korisna je pri lečenju: Bubrežnih oboljenja i bolesti mokraćnih puteva, Oboljenja organa za varenje, Ginekoloških bolesti, Visokog krvnog pritiska, Dijabetesa, Posledica telesnih povreda, Reumatizma i naročito Kožnih bolesti. U okolini Teslića, u centralnom delu Republike Srpske i BiH, nalazi se Banja Vrućica, udaljena 86 km od Banja Luke i 174 km od Sarajeva. U banjskom kompleksu postoje 4 hotela – „Kardial“, „Posavina“, „Srbija“ i „Hercegovina“, sa oko 1.000 ležajeva. U sklopu hotela nalazi se velnes centar (bazeni, vodene atrakcije, saune, prostor za masažu, medicinski velnes programi, salon lepote), fitnes centar, fudbalski stadion, sportski tereni, kuglana, šetališne i biciklističke staze i kongresne sale. Specijalna bolnica za rehabilitaciju kardiovaskularnih oboljenja pripada hotelu „Hercegovina“. Lekovitost termomineralne vode je naročito povoljna kod Kardiovaskularnih, Neuroloških i Reumatoloških bolesti. Banja Dvorovi nalazi se na 6 km od Bijeljine, između reka Save i Drine. Jedan je od najznačajnijih turističkih centara Semberije. U banjskom kompleksu nalaze se hotel „Sveti Stefan“, olimpijski bazen, 2 manja bazena i 2 dečija bazena i sportski tereni. Lekovita voda je oligomineralna i termalna i koristi se kod Reumatskih bolesti, Ginekoloških bolesti, Kožnih oboljenja, Dijabetesa, Blažih neuroza, Stanja nakon povreda i postoperativnih stanja. Kod Srebrenice, na istoku Republike Srpske i na svega 15 km od granice sa Srbijom, nalazi se Banja Guber. U banji postoji ukupno 48 izvora, od kojih je najpoznatiji izvor „Crni Guber“ po kome banja i nosi ime. Lekovita voda je temperature 12,4oC i specifična je po visokom sadržaju gvožđa, bakra, kobalta, nikla i mangana. Jedinstvena je u Evropi kada je reč o lečenju Anemije, a pomaže i kod Reumatizma, Bolesti štitne žlezde, Sinusnih oboljenja, Kožnih bolesti, Multipla skleroze itd. Najzad, u Republici Srpskoj, uz samo granicu sa Srbijom, na 5 km od Višegrada smeštena je Višegradska Banja (Banja Vilina Vlas). Banjski hotel „Vilina Vlas“ ima smeštajni kapacitet 160 ležajeva, a u njemu postoje medicinski blok, zatvoreni bazen, trim kabinet i restoran sa terasom. Lekovite vode su radioaktivne karbonatne homeoterme sa temperaturom 34oC. Ova voda je po stepenu radioaktivnosti prva u BiH i druga na prostorima nekadašnje Jugoslavije. Koristi se za lečenje Reumatskih oboljenja,Ortopedskih oboljenja i deformiteta, Neuroloških bolesti, Gerijatrijskih bolesti, Bolesti disajnih organa, Ginekoloških oboljenja.
U federaciji BiH je smešteno još nekoliko banja. Banja Ilidža kod Sarajeva predstavlja jednu od najstarijih banja u Bosni i Hercegovini. Nalazi se u podnožju planine Igman, 8 km od centra Sarajeva. U banjskom kompleksu postoji Zdravstvena ustanova Lječilište „Banja-Terme-Ilidža“, na površini od 7.200 m2 koja obuhvata smeštajni deo (kapacitet 370 kreveta) i prostor za medicinsku i fizikalnu terapiju (brojne kade, dva terapeutska bazena, trim kabinet, savremena aparatura), kao i Termalna rivijera „Ilidža“, koja zauzima prostor od 15 hektara i najveći je termalni kompleks u ovom delu Evrope. Termalna rivijera obuhvata više otvorenih i zatvorenih bazena, vodene atrakcije, vodene efekte i ugostiteljske objekte. Lekovita voda ove banje je oligomineralna sumporna sa temperaturom od 57,5oC. Koristi se u lečenju Reumatskih bolesti, Kičmenih oboljenja, Kožnih bolesti, Steriliteta, Poremećaja periferne cirkulacije, kao i kod Rehabilitacije nakon povreda na lokomotornom aparatu, nakon moždanog udara, Rehabilitacije pacijenata sa amputacijom i Rehabilitacije kod metaboličkih bolesti. Banja Fojnica nalazi se u istoimenoj varoši, u centralnom delu BiH, 54 km od Sarajeva. Centar za medicinsku rehabilitaciju „Reumal“, osim medicinskih tretmana, u svojoj ponudi ima dva smeštajna objekta sa kapacitetom oko 500 ležajeva, velnes centar, ugostiteljske objekte. U okviru apartmanskog naselja „Aquareumal“ nalazi se akva park „Vodeni grad“ sa bazenima, vodenim efektima i atrakcijama, dečijim igralištem, terenom za odbojku na pesku itd. Sportski turizam je izuzetno razvijen. U Fojnici se nalaze dva fudbalska terena, sportska hala, kompleks otvorenih sportskih terena, teniski tereni, a 15 km od Fojnice, na planini Matorac smešten je ski centar. Lekovita voda je slabo mineralizovana, radioaktivna, termalna sa temperaturom 31,5oC i blagotvorno deluje kod Reumatskih bolesti, Oboljenja i povreda centralnog i perifernog nervnog sistema, Bolesti mišića, Posttraumatskih i postoperativnih stanja lokomotornog aparata, Dečije cerebralne paralize, Stanja nakon srčanog udara, Stanja nakon koronarnih hirurških intervencija. U okolini Bihaća nalazi se Banja Gata sa istoimenim lečilištem. U banji ima više izvora lekovite vode, a ona pripada grupi natrijum-kalcijum-sulfatnih-hidrokarbonatnih voda i njena temperatura je od 32-38oC. Na 170 km od Sarajeva i 150 km od Banja Luke, u mestu Gradačac nalazi se Banja Ilidža – Gradačac sa istoimenim Centrom za fizikalnu medicinu i rehabilitaciju. Centar je izgrađen 1980. godine između dva akumulaciona veštačka jezera – Hazna i Vidara, gde postoje uređene plaže i trim staze. Termomineralna voda je temperature 28,5oC i blago je radioaktivna, zatim alkalna, karbonatna, sulfatna i slabo murijatična. Koristi se u lečenju Reumatskih oboljenja, Neuroloških bolesti, Dijabetesa, Gihta, Ginekoloških oboljenja i Tegoba na lokomotornom aparatu. Na 50 km severoistočno od Sarajeva nalazi se grad Olovo u kome je smeštena Banja Akvaterm – Olovo. Banjsko terapeutski i rekreativni centar „Aquaterm“ je u centru grada, na mestu gde reke Bioštica i Stupčanica formiraju reku Krivaju. U Olovu postoje 4 termalna izvora iz kojih izvire voda temperature od 34-36oC. Blago mineralizovana voda pomaže pri lečenju Reumatizma, Ginekoloških oboljenja, Neuroloških oboljenja, Kožnih bolesti i Kardiovaskularnih bolesti. U opštini Sanski Most, u podnožju planine Mulež i dolini reke Sane smeštena je Banja Ilidža – Sanski Most. Banja je udaljena 84 km od Banja Luke i 238 km od Sarajeva. U banjskom centru nalaze se otvoreni poluolimpijski bazen i dva zatvorena bazena sa termomineralnom vodom. Lekovita voda je kalcijum-magnezijum-sulfatna hipoterma temperature 32oC. Blago je radioaktivna, a njen glavni sastojak je sumpor. Pored termomineralne vode, u lečenju se koristi i lekovito blato. U banji se leče: Zglobni reumatizam, Išijas, Kičmena oboljenja, Tuberkulozna oboljenja zglobova, Rahitis, Posledice dečije paralize, Hronična upala vena, Kožne bolesti, Ginekološke bolesti itd. U Tuzli se nalazi Slana Banja, smeštena u parku „Trnovac“, na padinama planine Majevice. Lekovita voda je slana i sadrži natrijum hlorid, a njena temperatura je 27oC. Pogodna je za lečenje: Reumatizma, Neuroloških bolesti, Ginekoloških oboljenja, Bolesti uha, grla i nosa, Respiratornih oboljenja, Arterioskleroze i Stanja nakon hirurških intervencija na lokomotornom aparatu.
