O kraju
Da je i Severozapadna Srbija bogata prirodnim bogatstvima i lekovitim darovima, svedoči jedna prelepa banja u ovom kraju, sa veoma neobičnim imenom – Banja Badanja. Nekada davno, postojala je drvena cev, sačinjena od šubljeg stabla koja je usmeravala tok vode ka vodeničnom točku, a stanovnici ovog kraja zvali su je Badanj. Otuda je potekao njen naziv. Svoje mesto pronašla je u ataru sela Donja Badanja, u dolini reke Cernice (pritoka Jadra), na nadmorskoj visini od 180 metara iznad koje se proteže slavna Cer planina (najviši vrh 689 metara nadmorske visine). U blizini je i niska planina, ogranak Cera pod imenom Iverak, koja je veoma bogata brojnim potocima (Ribarički, Klokočevac, Gradiština, Osoje, Panića potok, Jezerine, Zelenika), ali i raznovrsnim drvećem ( bukva, hrast, cer, bagrem, gram, crni bor, lipa, beli bor, smrča, ariš, javor, crni grab). Pored ovakve prirode bogate šumom i vodom, jasno je zašto je ovaj kraj jedan od idealnih za izlete, šetnje planinara, i ostale ljubitelje prirode. Osim što je lep „na oko“, svež i čist vazduh ovog kraja, prijaće Vašim plućima. Iako je ime dobilo po Badnju koji je usmeravao vodu, danas ovaj kraj nije toliko bogat vodenicama kao nekada. Banja Badanja, nalazi se u blizini tri veća grada: Valjevo, Loznica i Šabac. Putevi koji vode do nje su magistralni i to Beograd-Šabac, i Šabac-Valjevo.
Na pomenutoj planini Cer, čuvenoj po Cerskoj bici, jednoj od prvih bitaka u Prvom svetkom ratu u kojoj su naši vojnici pod komandom Stepe Stepanovića izvojevali pobedu nad Austro – Ugarskom, danas se nalaze ostaci srednjevekovnog utvrđenja „Kosanin Grad“, i utvrde „Trojanov grad“. Ovaj kraj je vrlo specifičan kako po svojoj istoriji tako i po velikim ljudima koji su odavde potekli, poput doktora nauka Momčila Spremića koji je doktorirao na grupi za istoriju Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu, i prof. Dr. Marka M.Ninkovića sa Prirodno-matematičkog fakulteta. Još jedan slavna ličnost potekla je iz ovih krajeva, a to je Miloš Obilić za koga se veruje da je podigao Manastir Čokešina na Cer planini.
Legenda o caru Trojanu
Kakva bi to bila banja u Srbiji, ako ne bi imala po koju legendu ispropovedanu o njenom kraju? Banja Badanja ih ima nekoliko, a jedna od njih je o caru Trojanu. Car Trojan nije imao kozje uši, ali je imao pet kćerki od kojih su poznata imena samo za njih četiri: Koviljku, Vidu, Soku, Kosanu. Na osnovu njih, neka utvređenja i gradovi su dobili imena poput: Koviljača, Vidin, Soko-grad, i Kosanin grad. Koji je peti grad? Ne zna se, kao što je i nepoznato ime pete kćeri. Kosanin grad je smešten upravo na Cer planini pored nekoliko manastira: Petkovica, Čokešina, Krivaja, Radovašnica.
Razvoj Banje Badanje
Kao što je slučaj i sa mnogim drugim banjama u Srbiji, lekovite vode ove banje sasvim slučajno su otkrili pastiri koji su primetili neobična ozdravljenja kod svojih starih i bolesnih životinja, i to nakon valjanja u blatu ovog područja. Stoga je ona jedan od tkz. „narodnih“ banja i odlična je potvrda za onu narodnu – „dobar glas se daleko čuje“ – jer se vrlo brzo i za lekovita svojstva ovog blata čulo, i malo po malo počeli su ljudi iz drugih krajeva da dolaze. Pored zemljoradnje, meštani su dobili još jednu ulogu – turističku, odnosno da ugošćavaju goste, i ova tradicija se održala maltene čitav jedan vek. To su bili prvi počeci razvijanja Banje Badanje. Čuveni srpski hemičar, rektor Velike škole, predsednik Crvenog krsta, akademik Marko T. Leko analizirao je, 1889. godine, vodu sa sumporovitog i gvožđevitog izvora. Prvo kupatilo u ovoj banji izgrađeno je još davne 1938.godine, i bilo je primitivnog karaktera, u privatnom vlasništvu velesposednika Lazarevića. Pedestih godina prošlog veka, več je izgrađeno savremenije kupatilo sa kadama, pod nazviom motel „Cernica“. Turistički razvoj Banje Badanje, tekao je veoma brzo. U poslednjih 10-ak godina uređeni su veći turistički i medicinski objekti poput Specijalne bolnice za rehabilitaciju „Boro Skorić“, u kojem ima 25 ležajeva. U najavi je izradanja više hotelskih smeštaja, ali uvek postoji mogućnost privatnog smeštaja kod izuzetno ljubaznih domaćina.
Lekoviti izvori
Vode banje Badanje su izuzetno lekovite, i imaju dva načina primene u lečenju – pijenjem i kupanjem. Gvožđevite vode su one koje se piju, i logično je njihova primena najčešća za stomačne probleme i anemičnost. Dok se terapija sumporovitim vodama primenjuje kupanjem i to najčešće za sledeće vrste bolesti: artirits, spondiloza, reuma i stanja nakon povrede. Izvor ove sumporovite vode jedan je od dva izvora u Banji Badanji, i nekada davno nosio je ime „Slana bara“, dok se danas naziva „Glavni izvor“, drugi je izvor „Gvozdene vode“ ili – nekada „Crvena voda“. Zbog samog terena u čijij geološkoj strukuturi ima krečnjaka, glinaca, konglomerata i peščara, kao i vulkanskih atkivnosti desila se i ova mineralizacija voda.
Bolesti koje se tretiraju i leče u Banji Badanji
- Reumatizam mišića i zglobova
- Spondiloza i ostali problemi sa kičmom
- Artritis
- Ginekološka oboljenja
- Stanja nakon povreda
- Nervna oboljenja
- Anemija i opšta iscrpljenost organizma
Razvoj Banje Badanje, tekao je prirodno, a reklama se širila iz iskustva. Međutim, njen turistički razvoj tek sledi, jer njeni potencijali nisu uopšte zanemarljivi. Lekovitim blatom se može pohvaliti veoma mali broj banja, a ona ima čak i to. Jedno prirodno lečilište poput ovog, odlično je i za vikend izlete i odmor, jer pored lekovitih voda koje prijaju i zdravom organizmu, ima i šta da se vidi, obiđe, i poseti, da se čuje po koja legenda o ovom kraju, istorijska priča i naravno da se uživa u prekrasnim šumama. Banja Badanja naprosto odiše tradicionalnim duhom i mirom.
